Jak przebiega postępowanie restrukturyzacyjne?

Przedsiębiorcy, którzy zmagają się z poważnymi problemami finansowymi, mogą się zdecydować na złożenie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Jak przebiega restrukturyzacja przedsiębiorstwa i jaki jest jej cel?

Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych

Aby doprowadzić do sytuacji pełnej wypłacalności podmiotu albo aby uniknąć upadłości, przedsiębiorca może złożyć wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne reguluje zawieranie przez dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością układu z wierzycielami oraz skutki układu, a także przeprowadzanie działań sanacyjnych.

Wyróżniamy cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, a każde z nich różni się nie tylko sposobem prowadzenia czynności, ale przede wszystkim dopuszczalnością ich przeprowadzenia w zależności od sytuacji finansowej podmiotu.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Tę procedurę wyróżnia wysoki stopień odformalizowania, a co za tym idzie – niższe koszty. W tym przypadku możliwe jest też szybsze zawarcie układu niż w pozostałych postępowaniach restrukturyzacyjnych. Dłużnik we własnym zakresie wybiera nadzorcę układu, który to przygotowuje propozycje układowe, a następnie przedstawia je wierzycielom i zbiera od nich głosy w celu zawarcia układu. 

Dla kogo? Postępowanie o zatwierdzenie układu jest zalecane dłużnikom, którzy na bieżąco regulują zobowiązania, lecz mają uzasadnione podejrzenie, że w niedalekiej przyszłości zmierzą się z problemami finansowymi. Konieczne staje się również uwzględnienie aspektów pozaprawnych, jakim jest stwierdzenie, czy dłużnikowi uda się osiągnąć porozumienie bez udziału organów sądowych.

Kiedy jest możliwe? Ten rodzaj postępowania można wdrożyć tylko wtedy, gdy suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności. Znów wypada zaznaczyć, że przed podjęciem decyzji o restrukturyzacji, należy dokonać realnej oceny, czy wierzyciele gotowi będą dojść do porozumienia bez udziału sądu.

Przyspieszone postępowanie układowe 

Procedura ta pozwala na zawarcie układu w trybie uproszczonym. W tym przypadku postępowanie prowadzone jest już pod nadzorem sądu, co oznacza, że dłużnik samodzielnie nie wybiera nadzorcy  ani niezbierania głosów od wierzycieli. Niemniej jednak dłużnik zobowiązany jest do przedstawienia licznych dokumentów, w tym propozycje układowe wraz ze wstępnym planem restrukturyzacyjnym, czy wykaz wierzycieli.

Dla kogo? Ten rodzaj postępowania jest zalecany przede wszystkim dłużnikom potrzebującym natychmiastowej ochrony sądowej, a jednocześnie posiadają możliwość samodzielnego sporządzenia dokumentów. Wypada podkreślić, że postanowienie w przedmiocie otwarcia przyspieszonego postępowania układowego winno zostać rozpoznane w terminie tygodnia od dnia złożenia wniosku przez przedsiębiorcę. Należy przy tym pamiętać, że – podobnie jak w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu – przyspieszone postępowanie układowe może zostać otwarte w przypadku, kiedy spełniony jest wymóg odnoszący się do wierzytelności spornych.

Kiedy jest możliwe? Przyspieszone postępowanie układowe może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności.

Postępowanie układowe 

Postępowanie układowe umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności. Skutki i przebieg postępowania układowego są zbliżone do tych w przyspieszonym postępowaniu układowym. Istotną różnicą jest jednak to, że postępowanie układowe trwa zdecydowanie dłużej, aniżeli w przypadku przyspieszonego postępowania układowego.  

Dla kogo? Postępowanie układowe może być prowadzone wobec każdego dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością. 

Kiedy jest możliwe? Postępowanie to może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności.

Postępowanie sanacyjne 

Ten rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego wyróżnia najdalej idący rygoryzm oraz największe zaangażowanie organów sądowych. Podkreślić trzeba, że postępowanie sanacyjne umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych – czynności prawnych i faktycznych, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i mają na celu przywrócenie dłużnikowi zdolności do wykonywania zobowiązań, przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją To właśnie działania sanacyjne odróżniają ten rodzaj postępowania od pozostałych. Tym samym sanacja umożliwia osiągnięcie wskazanego celu również poprzez instrumenty właściwe dla postępowania upadłościowego i znacząco ingeruje w strukturę przedsiębiorstwa. .

Dla kogo? Dla przedsiębiorstw znajdujących się w głębokim kryzysie i trudnej sytuacji gospodarczej, które pod ścisłym nadzorem organów sądowych oraz przy utracie zarządu nad przedsiębiorstwem, dążyć będą do przywrócenia do stanu wypłacalności.  Ten tryb jest stosowany zwłaszcza w przypadku, gdy samo zawarcie układu byłoby niewystarczające dla poprawy stanu przedsiębiorstwa, a inne rodzaje postępowania restrukturyzacyjnego nie przyniosłyby oczekiwanych rezultatów

Kiedy jest możliwe? Niniejszy tryb nie wymaga spełnienia żadnych dodatkowych przesłanek, jak choćby związanej z limitem wierzytelności spornych.

Jaki rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego wybrać?

Wybór odpowiedniego rodzaju postępowania zależy od indywidualnej sytuacji dłużnika. Niemal każdy z wymienionych typów zakłada zawarcie układu z wierzycielami przy udziale sądu (z wyjątkiem postępowania o zatwierdzenie układu). Różnice widoczne są natomiast na poziomie procedur oraz skutków, jakie wywołuje postępowanie (np. zakres ochrony przed egzekucją, możliwości rozwiązania umów, ingerencja sądu w zarząd itp.). Za najszybsze i najmniej sformalizowane można uznać postępowanie o zatwierdzenie układu, które wymaga minimalnego udziału sądu. Z kolei najbardziej wymagające jest postępowanie sanacyjne adresowane do przedsiębiorców w najtrudniejszej sytuacji finansowej. Wsparcie w wyborze odpowiedniego rodzaju postępowania może zapewnić kancelaria restrukturyzacyjna będąca równocześnie kancelarią adwokacką.

Jakie są skutki otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego?

Na wstępie zaznaczyć trzeba, że dalsze rozważania dotyczą sytuacji, kiedy po złożeniu przez dłużnika wniosku, sąd wydaje postanowienie o otwarciu odpowiednio przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego.

Z dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się masą układową. Od tego dnia do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, spełnianie przez dłużnika albo zarządcę świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa są objęte układem, jest niedopuszczalne.

Od dnia otwarcia postępowania do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu przyspieszonego postępowania układowego wypowiedzenie przez wynajmującego lub wydzierżawiającego umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika, bez zezwolenia rady wierzycieli, jest niedopuszczalne.

Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego ma szczególne skutki w zakresie egzekucji sądowej. Otóż postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed dniem otwarcia restrukturyzacji, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania.

Podsumowanie

Postępowanie restrukturyzacyjne może być korzystnym, a w wielu przypadkach jedynym sposobem na wyjście z kłopotów finansowych i uniknięcie upadłości. Przed podjęciem drastycznych decyzji gospodarczych, warto rozważyć zasadność wszczęcia i prowadzenia tego typu postępowania.

Na marginesie dodać trzeba, że obsługa prawna spółek obejmuje m.in. reprezentowanie przed sądami i organami administracji publicznej, sporządzanie opinii prawnych i analiz, weryfikację umów handlowych, doradztwo prawne i wsparcie procesu negocjacyjnego. Kancelaria restrukturyzacyjna może zapewnić niezbędną pomoc prawną i reprezentować przedsiębiorcę w procesie restrukturyzacji.

FAQ

Jaki jest główny cel postępowania restrukturyzacyjnego?

Restrukturyzacja ma na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.

Czy można uniknąć postępowania restrukturyzacyjnego?

Tak. Nie zawsze jest ono konieczne – czasami wystarcza przeprowadzenie negocjacji i zawarcie ugód z wierzycielami. Nasza Kancelaria Prawna(Łódź) pomaga firmom w trudnej sytuacji finansowej, np. poprzez uczestnictwo w rozmowach z wierzycielami czy przygotowywanie projektów porozumień.