Prawo handlowe – czym jest i jakie gałęzie prawa reguluje?

Prawo handlowe – czym jest i jakie gałęzie prawa reguluje?

Spółki prawa handlowego bardzo często korzystają ze wsparcia kancelarii adwokackiej, która specjalizuje się w prawie handlowym. Wynika to z faktu, iż praw handlowe jest niezwykle obszerne i rozgałęzione, dlatego solidne zaplecze prawne w wielu przypadkach może zapewnić wyłącznie doświadczony adwokat. Łódź jest siedzibą Kancelarii Adwokackiej Mateusza Budziarka, która specjalizuje się właśnie w obsłudze spółek handlowych.

Czym jest prawo handlowe?

Prawo handlowe jest jedną z gałęzi prawa prywatnego, która wyrosła z prawa cywilnego i stanowi część prawa gospodarczego prywatnego. 

Jeśli chodzi o źródła prawa handlowego, to do najważniejszego z nich należy zaliczyć ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Prawo handlowe to nie tylko KSH, ale także regulacje wielu innych ustaw, tj. Kodeksu cywilnego, ustawy Prawo przedsiębiorców. Prawo handlowe obejmuje także prawo podatkowe, ochronę konkurencji i konsumentów, czy nawet w pewnym zakresie prawo autorskie. 

Jakie są zasady prawa handlowego?

Najważniejsze zasady prawa handlowego to:

  • Zasada wolności gospodarczej – przedsiębiorca może decydować o podjęciu działalności, przedmiocie działalności, formie prawnej działalności i organizacji wewnętrznej przedsiębiorstwa. Zasada wolności gospodarczej oznacza również wolność od ingerencji państwa w poczynania ekonomiczne przedsiębiorcy.
  • Zasada równości praw przedsiębiorców – oznacza, że przedsiębiorcy – niezależnie od zakresu ich działalności, miejsca jej prowadzenia, statusu prawnego – winni być traktowani tak samo, tj. wedle tych samych kryteriów, bez żadnych czynników prowadzących do faworyzacji lub dyskryminacji poszczególnych podmiotów 
  • Zasada bezpieczeństwa i pewności obrotu – sprowadza się do zapewnienia bezpiecznych i pewnych szans oraz stabilnych warunków funkcjonowania przedsiębiorstw. Wszelkie ingerencje ustawodawcze w obrót gospodarczy winny być dokonywane w taki sposób, że możliwe jest przystosowanie się do wprowadzonych zmian.

System prawa handlowego reguluje organizację podmiotów stosunków gospodarczych i podejmowanych przez nie czynności handlowych. 

Jakie są źródła prawa handlowego?

Najistotniejsze z perspektywy prowadzonych rozważań są akty prawa krajowego. Pamiętać jednak trzeba, że wiele kwestii rozstrzygają również akty prawa międzynarodowego. 

Krajowe źródła prawa handlowego:

  • Konstytucja RP – przykładowo art. 20 określa zasady społecznej gospodarki rynkowej, która to stanowi podstawę polskiego ustroju gospodarczego. Z kolei zgodnie z art. 22 Konstytucji Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
  • Kodeks spółek handlowych – reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych.
  • Kodeks cywilny – zawiera ogólne regulacje dotyczące przedsiębiorców, przedsiębiorstw oraz firm. 
  • Inne źródła krajowe –  Prawo restrukturyzacyjne, Prawo upadłościowe, Prawo spółdzielcze, Prawo o stowarzyszeniach.

Międzynarodowe źródła prawa handlowego:

Nie sposób wymienić wszystkie źródła międzynarodowego prawa handlowego. Dlatego warto skupić się jedynie na najważniejszych z nich. W omawianej dziedzinie szczególnego znaczenia nabiera m.in. zagadnienie polubownego rozwiązywania sporów gospodarczych. W tym zakresie warto odwołać się do:

  • Konwencji o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych sporządzonej w Nowym Jorku dnia 10 czerwca 1958 r.
  • Konwencji europejskiej o międzynarodowym arbitrażu handlowym sporządzonej w Genewie dnia 21 kwietnia 1961 r.

Warto również zwrócić uwagę na akty prawne, których zadaniem było ujednolicenie przepisów dotyczących poszczególnych rodzajów stosunków umownych, np.:

  • Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzona w Wiedniu dnia 11 kwietnia 1980 r.
  • Konwencja UNIDROIT o międzynarodowym leasingu finansowanym,
  • Konwencja UNIDROIT o międzynarodowym factoringu.

Nie należy zapominać o licznych aktach Unii Europejskiej, regulujących prawo handlowe, np.:

  • Rozporządzenie Rady (WE) Nr 2157/2001 z 8.10.2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (SE),
  • Rozporządzenie Rady (WE) Nr 207/2009 z 26.2.2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego,
  • Dyrektywa Rady 68/151/WE z 9.3.1968 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w państwach członkowskich od spółek w rozumieniu art. 58 akapit drugi Traktatu, w celu uzyskania ich równoważności w całej Wspólnocie, dla zapewnienia ochrony interesów wspólników jak i osób trzecich,
  • Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 29.4.2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej.

FAQ

Jakie są rodzaje spółek handlowych?

Do spółek handlowych należą: spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne i spółki akcyjne.

W czym może pomóc kancelaria obsługująca spółki handlowe?

Obsługa prawna spółek może polegać m.in. na sporządzaniu i opiniowaniu umów, reprezentowaniu spółki przed organami państwowymi, wsparciu w odzyskiwaniu należności, negocjacjach ze związkami zawodowymi, prowadzeniu postępowania restrukturyzacyjnego czy wsparciu w ogłoszeniu upadłości.

Powiązane artykuły